Bestandssysteem

Navigeren

Speciale paden

Absoluut

Map	Teken	Betekenis
/	schuine streep (Eng. slash)	rootmap (Eng. root directory, root folder) van het bestandssysteem
~	tilde	thuismap (Eng. home directory, home folder) is de persoonlijk map van de huidige gebruiker

Relatief

Map	Teken	Betekenis
.	punt (Eng. dot, point)	huidige werkmap (Eng. CWD, current working directory)
..	2 × punt	oudermap (Eng. parent directory, parent folder) is de bovenliggende map van de hudiige map

Vorige

Map	Teken	Betekenis
-	koppelteken (Eng. hyphen)	vorige werkmap (Eng. previous working directory)

Wijzigen

Met de opdracht cd (Eng. change directory; Ned. wissel map) kan je de CWD veranderen.

• cd «mapnaam»
• cd «pad»

Voorbeelden:

$ cd /
$ cd ~
$ cd ~/..
$ cd ~/../..
$ cd /home
$ cd /home/pi
$ cd -
$ cd /var/tmp/

Tonen

Met de opdracht pwd (Eng. print current working directory; Ned. toon huidige werkmap). Het is de waarde van de variabele $PWD.

Voorbeeld:

$ pwd
/home/pi
$ _

Met de opdracht ls (Eng. list directory contents; Ned. toon mapinhoud) toon je mappen en bestanden.

• ls
• ls «opties» «zoekstring»
  • «opties»
    • l (Eng. long list; Ned. lange lijst).
    • a (Eng. all contents; Ned. alle inhoud).
      Ook verborgen inhouden

Resultaat:

---------- «aantal-harde-koppelingen» «user» «group» «grootte» «maand» «dag» «tijd» «naam»

1. - Eerste teken:
   • - (Eng. file; Ned. bestand)
   • d (Eng. directory; Ned. map)
   • c (Eng. character device; Ned. toestel voor tekens)
   • l (Eng. link; Ned. koppeling)
2. --- 3 tekens voor bestandsmodus voor de User (Ned. gebruiker)
   1. r (Eng. read; Ned. lezen)
   2. w (Eng. write; Ned. schrijven)
   3. x (Eng. excute; Ned. uitvoeren)
3. --- 3 tekens voor de bestandsmodus voor de Group (Ned. groep)
   1. r (Eng. read; Ned. lezen)
   2. w (Eng. write; Ned. schrijven)
   3. x (Eng. excute; Ned. uitvoeren)
4. --- 3 tekens voor de bestandsmodus voor de Others (Ned. anderen)
   1. r (Eng. read; Ned. lezen)
   2. w (Eng. write; Ned. schrijven)
   3. x (Eng. excute; Ned. uitvoeren)

Voorbeelden:

$ ls
$ ls -al
$ ls -la
$ ls -l ~

Koppelingen

Met de opdracht ln (Eng. link; Ned. koppeling) maak je een harde koppeling naar een bestand of een zachte koppeling naar een map of een bestand.

Harde Koppeling

Een harde koppeling (Eng. hard link) is de naam die aan een bestand gekoppeld is. Elke bestand heeft minstens één harde koppeling.

Een bestand blijft bestaan zolang er minstens één harde koppeling overblijft.

Symbolische Koppeling

Een symbolische koppeling (Eng. symbolic link, symlink) – ook wel een zachte koppeling (Eng. soft link) genoemd – is een verwijzing naar een naam van een bestand of map.

Als het origineel bestand verwijderd wordt, dan blijft de zachte koppeling bestaan, maar het zal naar niets verwijzen, totdat er een nieuw bestand of map met dezelfde naam aangemaakt wordt.

Alias

Een alias (zoals in macOS) – of snelkoppeling – lijkt op een symbolische koppeling, maar bestaat op het niveau van het besturingssysteem in plaats van het bestandssysteem.

Een alias kan bijgevolg niet gebruikt worden in paden, terwijl dat met een symbolische koppeling wel kan. Een alias kan niet via de CLI gemaakt worden.

• ln «doelbestand»
  Maakt een harde koppeling naar het doelbestand in de huidige map.
• ln «doelbestand» «koppelingsnaam»
  Maakt een harde koppeling naar het doelbestand met een bepaalde naam.
• ln -s «doel» «koppelingsnaam»
  Maakt een symbolische koppeling naar een doelbestand of -map.

Mappen

Maken

Met de opdracht mkdir (Eng. make directories; Ned. maak mappen) maak je een nieuwe map of nieuwe mappen.

• mkdir «mapnaam»
• mkdir «mapnaam-a» «mapnaam-b» …

Verwijderen

Met de opdracht rmdir (Eng. remove directories; Ned. verwijder mappen) verwijder je een lege map of lege mappen.

• rmdir «mapnaam»
• rmdir «mapnaam-a» «mapnaam-b» …

Bestanden

Tonen

Met de opdracht cat (Eng. concatenate; Ned. samenvoegen) kan je de inhoud van bestanden samenvoegen en de inhoud tonen.

• cat «bestandsnaam»
  Toont de inhoud van bestand met naam «bestandsnaam».
• cat «bestandsnaam-a» «bestandsnaam-b» …
• Toont de samengevoegde inhoud van de bestanden.

Teksteditors

Het programma nano is een van de eenvoudigste teksteditors in de CLI.

• nano
• nano «bestandsnaam»
  Opent of maakt een bestand met de naam «bestandsnaam»

Toetsencombinatie	Actie
Ctrl+O	Write out (Ned. wegschrijven)
Ctrl+X	Exit (Ned. afsluiten)

Voorbeelden:

$ nano
$ nano index.html

Verwijderen

rm (of unlink) Remove. Verwijdert de inhoud van mappen.  rm bestand Verwijdert het bestand.  rm –R map Verwijdert de map en alle onderliggende inhoud recursief (R: Recursive).

Eigenaar en Modus

Gebruiker en groep

Met de opdracht chown (Eng. change owner; Ned. verander gebruiker) wijzig je de gebruiker (en groep) die eigenaar van een map of bestand is.

• chown «optie» «eigenaar» «doel»
  • -R (Eng. recursive, Ned. recursief)
    Loopt ook alle onderliggende mappen en bestanden af.
• chown «optie» «eigenaar»:«groep» «doel»

Voorbeelden:

$ chown --help
$ chown root ~/sites
$ chown -R root:root ~/sites

Groep

Met de opdracht chgrp (Eng. change group) wijzig je de groep die eigenaar van een map of bestand is.

• chgrp «optie» «group» «doel»
  • -R (Eng. recursive, Ned. recursief)
    Loopt ook alle onderliggende mappen en bestanden af.

Voorbeelden:

$ chgrp --help
$ chgrp root ~/sites
$ chgrp -R root ~/sites

Modus

Met de opdracht chmod (Eng. change file mode bits; Ned. bestandsmodusbits) wijzig je de rechten (Eng. permissions) voor gebruiker, groep en andere gebruikers.

Voorbeeld:

$ chmod --help

• chmod «modus» «doel»
  • «modus»
    • «tekenstring» («referentie»«operator»«rechten»)
      1. «referentie» bestaat uit 0 tot 3 tekens.
         • u (Eng. user who owns; Ned. gebruiker die eigenaar is)
         • g (Eng. group; Ned. groep)
         • o (Eng. other users not in group; Ned. gebruikers die geen lid zijn van de groep)
         • a (Eng. all users; Ned. alle gebruikers)
      2. «operator»
         • + Toevoegen vermelde rechten.
         • - Verwijderen vermelde rechten.
         • = Toevoegen vermelde rechten, andere verwijderen.
      3. «rechten» bestaat uit 1 tot 3 tekens.
         • r (Eng. read; Ned. lezen)
         • w (Eng. write; Ned. schrijven)
         • x (Eng. execute; Ned. uitvoeren)
           Uitvoeren van een bestand of doorzoeken van een map.
    • «octaalgetal» («gebruiker»«groep»«andere») bestaat uit 3 octale cijfers (000). Per octaal cijfer zijn de rechten binair gecodeerd in de volgorde lezen, schrijven en uitvoeren (rwx)

      Octaal cijfer	Binair getal	Rechten
      0	000	---
      1	001	--x
      2	010	-w-
      3	011	-wx
      4	100	r--
      5	101	r-x
      6	110	rw-
      7	111	rwx

Voorbeelden van de modus met tekenstring:

$ chmod -rwx «doel»
$ chmod +rwx «doel»
$ chmod uo=r «doel»
$ chmod = «doel»

Voorbeelden van de modus met octaalgetal:

$ chmod 644 «doel»
$ chmod 664 «doel»
$ chmod 755 «doel»
$ chmod 777 «doel»
$ chmod 775 «doel»

Opmerking

• 664 (rw-rw-r--) is de standaardwaarde voor een nieuw bestand.
• 775 (rwxrwxr-x) is de standaardwaarde voor een nieuwe map.

Locatie en naam

Kopiëren

Met de opdracht cp (Eng. copy; Ned. kopiëren) kan je een bestand verplaatsen.

• cp «bron» «doel»

Verplaatsen

Met de opdracht mv (Eng. move; Ned. verplaatsen) kan je een map of bestand verplaatsen. Map of bestand verplaatsen of naam wijzigen.

• mv «bron» «doel»

Naam wijzigen

Tip

Hiervoor gebruik je mv, ok je doet het direct tijdens het kopiëren.

Grootte

Gebruikte opslagruimte

Met de opdracht du (Eng. disk usage; Ned. schijfgebruik) controleer je de map- en bestandsgrootte.

• du -«opties» «doel»
  • -«opties»
    • a (Eng. all files; Ned. alle bestanden)
      Toont mappen en bestanden.
    • b (bytes)
      Toont de waarden in bytes in plaats van kilobytes.
    • h (Eng. human readable; Ned. leesbaar voor mensen)
      Toont de getallen met eenheden.

Voorbeelden:

$ du --help
$ du
$ du -h
$ du -ab
$ du -h ~

Homemap in human readable vorm

Vrije opslagruimte

Met de opdracht df (Eng. disk free space; Ned. vrije schijfruimte) kan je de hoeveelheid vrije opslagruimte zien.

• df -«optie» «doel»
  • -«opties»
    • a (Eng. all filesystems; Ned. alle bestandssystemen)
    • h (Eng. human readable; Ned. leesbaar voor mensen)
      Toont de getallen met eenheden.
    • T (Eng. file system type; Ned. bestandssysteemtype)
      Toont ook het bestandssysteem

Voorbeelden:

$ df --help
$ df
$ df -h ~
$ df -ahT